高考化学主要考察以下反应类型及典型实例,建议结合教材和练习题进行系统复习:
一、氧化还原反应
金属与氧气反应 - 碱金属与氧气反应:$2Na + O_2 rightarrow 2Na_2O$(常温氧化)或$4Na + O_2 rightarrow 2Na_2O_2$(点燃)
- 金属与酸反应:$Zn + 2HCl rightarrow ZnCl_2 + H_2 uparrow$(置换反应,本质是氢离子反应)
- 金属与盐反应:$2Na + 2CuSO_4 + 2H_2O rightarrow 2Na_2SO_4 + Cu(OH)_2 downarrow + H_2 uparrow$(需熔融盐)
非金属与氢气反应
- 碳与氢气反应:$C + H_2 rightarrow CH_4$(高温)
- 硫与氢气反应:$S + H_2 rightarrow H_2S$(加热)
二、酸碱反应(中和反应)
强酸与强碱反应:
$HCl + NaOH rightarrow NaCl + H_2O$(生成盐和水)
弱酸与强碱反应:$CH_3COOH + NaOH rightarrow CH_3COONa + H_2O$(醋酸与氢氧化钠)
三、离子反应
复分解反应:$AgNO_3 + NaCl rightarrow AgCl downarrow + NaNO_3$(生成沉淀)
氧化还原反应:$CuO + H_2 rightarrow Cu + H_2O$(铜离子被还原)
四、有机反应(七大类型)
取代反应 - 烷烃卤代:$CH_4 + Cl_2 rightarrow CH_3Cl + HCl$(光照条件)
- 酯化反应:$CH_3COOH + C_2H_5OH rightarrow CH_3COOC_2H_5 + H_2O$(浓硫酸催化)
加成反应
- 醛酮加氢:$CH_3CHO + H_2 rightarrow CH_3CH_2OH$(催化剂)
- 碳碳双键加成:$CH_2=CH_2 + Br_2 rightarrow CH_2BrCH_2Br$(溴水)
消去反应
- 酯化反应消去:$CH_3COOC_2H_5 + NaOH rightarrow CH_3COCH_2 uparrow + NaOC_2H_5$(浓硫酸加热)
聚合反应
- 乙烯聚合:$nCH_2=CH_2 rightarrow -[CH_2-CH_2]_n-$(催化剂)
氧化反应
- 酯类氧化:$CH_3COOH rightarrow CH_3COOH rightarrow CH_2=CH_2 + CO_2$(强氧化剂)
还原反应
- 醛类还原:$CH_2=CH_2 + H_2 rightarrow CH_3CH_2OH$(催化剂)
五、分解反应
双氧水分解:
$2H_2O_2 rightarrow 2H_2O + O_2 uparrow$(二氧化锰催化)
高锰酸钾分解:$2KMnO_4 rightarrow K_2MnO_4 + MnO_2 + O_2 uparrow$(加热)
六、其他重要反应
金属热反应:$Al + Fe_2O_3 rightarrow Al_2O_3 + 2Fe$(铝热反应)
配位反应:$Fe^{3+} + 3NH_3 rightarrow [Fe(NH_3)_3]^{3+}$(形成配合物)[3